انواع پرنده، از علاقه‌مندی‌های مردم برای نگهداری به عنوان حيوانات خانگی است. با اين وجود، نگهداری از پرندگان مسئوليت‌هایی را ايجاد می‌كند.
اگر پرندگان در شرايطی سالم نگهداری شوند، (پرندگان كوچكتر۱۰ سال و بسیاری از طوطی‌ها تا ۶۰ سالگی) زنده خواهند ماند. بنابراين بسيار مهم است كه بدانید که نسبت به سلامت پرندگان خود تعهدی مادام العمر دارید. پرندگان را می‌توان حيواناتی نسبتا مقاوم دانست، اما صاحبانشان بايد آنها را برای معاينات دوره‌ای معمولی و معاينات ساليانه نزد دکتر دامپزشك توانا ببرند.
قفس پرنده
با توجه به اين كه اكثر پرندگان بيشتر دوران حيات خود را در داخل قفس می‌گذرانند، به عنوان كمترين نياز به فضای كافی برای گشودن بال‌های خود نياز دارند. فنچ ها و ساير گونه‌های كوچك پرندگان به فضای كافی (ميله‌های چوبی كه در قفس تعبيه مي‌شود) نياز دارند تا از يك مكان به مكان دیگر در داخل قفس پرواز نمايند، قفس بايد بالاتر از كف در گوشه‌ای نگه داشته شود يا از يك قالب به نحوی مطمئن و ايمن آويزان گردد.
باد و استنشاق هوای آلوده می‌تواند آسيب‌های جدی به پرندگان وارد كند، بنابراين قفس‌ها نبايد نزديك به پنجره‌های باز قرار داده شوند. بسياری از قفس‌ها دارای چوب هایی برای نشستن پرندگان روی آنها هستند، اما از آنجا كه پرندگان آنها را گاز مي‌گيرند، بهتر است آنها را با چوب‌های طبيعی فاقد مواد شيميایی تعويض كرد. استفاده از اسباب بازی های بدون خطر نيز برای سر ذوق آوردن پرندگان امری مهم است.
غذاها و نوشيدنی های پرنده
پرندگان بايد هميشه به آب دسترسی داشته باشند. بطری يا كاسه آب آنها بايد مرتبا تميز شود و حتی الامکان از آبخوری هایی که کمتر آلوده می‌شوند استفاده کرد.
بلوک سنگ کلسیم كه در پت شاپ باران پت قابل تهيه است، منبع مهمی برای تامين كلسيم است. برای ساير مواد غذایی، قرص‌های فرموله رژيمی و دانه‌های تركيبی وجود دارند که معمولا اين رژيم‌ها همراه با تنوعی از غلات كامل، دانه ها و سبزيجات تازه ارائه می‌شوند. يك دامپزشك پرندگان می‌تواند تركيبی سالم از اين مواد را برای پرنده شما پيشنهاد دهد.
مراقبت های پيشگيرانه از پرنده
به دليل متابوليسم سريع و داشتن روده‌های كوچك، پرندگان مدفوع زیادي از خود بر جای مي‌گذارند. تميز كردن روزانه كف قفس به منظور جلوگيری از عفونت‌های باكتريایی از اهميت زيادی برخوردار است. كف بسياری از قفس‌ها قابل تعويض است، بنابراين برای تميز كردن آنها تنها كافی است سينی كف قفس را برداريم و روزنامه تميزی بجای آن پهن نماييم.
تميز كردن روزانه كف قفس به صاحبان پرندگان اين شانس را می‌دهد كه با شمردن تعداد مدفوع آنها، سلامت پرندگان خود را كنترل نمايند. تعداد مدفوع كمتر از ۳۰ عدد در روز باشد نشان دهنده وجود مشكلات متابولیكی است و نياز است به دامپزشك مراجعه شود.
كاهش وزن، مشكلات پوستی و ساير بيماری‌ها می‌توانند در زير پرهای پرندگان پنهان شوند، اما نشانه‌های قابل مشاهده آنها به قرار زير هستند:
- كاهش اشتها
- ریختن پرها
- افسرگی
- ترشحات بينی و چشمها
تغييرات ايجاد شده در رفتار پرندگان نيز می‌تواند نشان زنگ خطری برای وجود بيماری برای صاحبان پرندگان باشد.
دليل رايج وجود اضطراب در پرندگان، كمبود خواب است. برخی گونه‌های پرندگان به ۱۰ تا ۱۲ ساعت خواب شبانه نياز دارند. بسياری از صاحبان پرندگان شب‌ها قفس آنها را با پارچه ای می‌پوشانند. بهترين راه اين است در مورد الگوی خواب مطلوب گونه‌های مختلف از دکتر دامپزشك سوال گردد.
پرواز پرنده
پرندگان تيره طوطی سانان- شامل طوطی ها، طوطی استراليايي سر زرد و طوطی استراليایی بدن سبز- به دليل هوش بالایی كه دارند نبايد هرگز در قفس نگه داشته شوند تا بتوانند از ورزش و آزادی بهره ببرند. مثلا، طوطی‌ها از حافظه فضایی قوی برخوردار هستند، بنابراين می‌توانند فضاهای پرواز بسته را تشخيص دهند و بسيار راحت‌تر از قناری‌ها مجددا قفس خود را پيدا می‌کنند. در ضمن، تقريبا تلاش برای گرفتن فنچ در حال پرواز كاری غيرممكن است، مگر اين كه صاحبش تا فرط خستگی اجازه پرواز به آن بدهد كه اين كار برای فنچ مضر است.
بنابراين آزادانه پرواز كردن بستگي به گونه پرنده دارد. وقتی پرنده‌ای بيرون از قفس خود پرواز می‌کند، نه تنها پنجره‌ها بايد بسته باشند، بلكه بايد با چيزی پوشيده شوند، چون پرنده می‌تواند با كوبيدن خود به پنجره آسيب جدی ببیند.
برای جلوگيری از پرواز، تا زمان پر ریزی بعدی می‌توان بال‌های پرنده را موقتا كوتاه كرد. اگر بال ها به درستي كوتاه نشوند می‌تواند باعث افتادن پرنده از روی چوب‌های داخل قفس شود، اما مانع از بال زدن پرنده يا فرار آسان آن می‌شود. مجددا يادآور می‌شود تناسب اين ميزان نسبت به نژاد پرندگان متفاوت است، بنابراين بهترين كار اين است كه اول با دکتر دامپزشك مشورت گردد.
